Pochodzi z Azji. W Europie występowanie tego gatunku zaobserwowano od drugiej połowy XX wieku.
Szybko się rozmnaża, dlatego w ostatnich latach notuje się znaczny wzrost liczebności gatunku.
Na spodniej części blaszki liściowej bukszpanu można zauważyć jaja o średnicy około 1 mm z czarną kropką.
Larwa zielonego koloru o długości około 4 cm z brązowo-czarny paskiem.
Osobniki dorosłe: Obserwuje się dwie formy barwne, najczęściej spotykane jest ubarwienie białe z brązowym obwiedzeniem obu par skrzydeł; drugą formę (forma melanistyczna) stanowią osobniki w większości całkowicie jasnobrązowe, z fioletowym połyskiem
i białą, półksiężycowatą plamą.
Dojrzałe ćmy bukszpanowe najczęściej można zaobserwować od końca kwietnia przez całe lato do końca września, a nawet października.
Motyle mogą pokonywać duże dystanse:
5–10 km. Chętnie kierują się ku źródłom światła
Ćma bukszpanowa jest małym, inwazyjnym motylem z rodziny Crambidae. Owad pochodzi z południowo-wschodniej Azji, a w Europie po raz pierwszy został zaobserwowany w 2007 roku w Niemczech i Holandii i cały czas się rozprzestrzenia. Szacuje się, że od roku 2020 szkodnik występuje już w całej Europie. Obecny zasięg występowania tego gatunku w Europie jest zgodny z modelem bioklimatycznym (CLIMEX®) przygotowanym w 2014 r. dla C. perspectalis, w którym jego potencjalny zasięg został określony na podstawie temperatury dolnego progu rozwoju, zależnej od szerokości geograficznej i wysokości nad poziomem morza (do 2000 m n.p.m. w Gruzji). W Europie C. perspectalis może rozwijać do pięciu pokoleń rocznie, w zależności od szerokości geograficznej.
Głównym czynnikiem ograniczającym jego rozwój jest temperatura, gdyż dolny próg rozwoju wynosi 8-12°C. Wiadomo, że występuje zmienna liczba pokoleń (2 – 5) w ciągu roku, zależna także od warunków pogodowych (średniej temperatury). W temperaturze 20°C rozwój od wylęgu do postaci dorosłej trwa około 40 dni. W temperaturze 25°C średni czas trwania każdego stadium larwalnego wynosi 3 dni, przy czym wydłużony fotoperiod skraca czas rozwoju larw. Owad dorosły żyje do dwóch tygodni. Jesienią, gdy temperatura spada, gąsienice budują kokony z liści i hibernują.
Wylęgające się larwy żerują najpierw w grupie, a następnie rozpraszają się. Żerowanie w okresie wegetacji bukszpanu jest zróżnicowane przestrzennie. Wiosną większość larw żeruje w dolnych partiach krzewów. Latem żerują w środkowych partiach, a jesienią na liściach w górnej części, co powoduje zamieranie roślin. Larwy ostatniego stadium, w przypadku braku liści, mogą żerować na pędach, wygryzając łyko. W Europie Środkowej owad ten zimą przechodzi obowiązkową diapauzę, trwającą co najmniej osiem tygodni. Zimujące gąsienice mogą przetrwać spadek temperatury do -30°C, co w północno-wschodniej Polsce nie jest rzadkością. Według badań nad modelem fenologicznym ćmy bukszpanowej opartym na temperaturze i fotoperiodzie, najbardziej krytycznym parametrem okazała się temperatura minimalna. Model pokazuje, że wyższe temperatury związane z globalnym ociepleniem mogą znacząco zwiększyć liczbę pokoleń szkodnika w ciągu roku i mogą prowadzić do nakładania się kolejnych pokoleń oraz zimowania gąsienic w różnych stadiach rozwojowych, co prawdopodobnie spowoduje, że gatunek ten osiądzie w Europie na stałe. Na chwilę obecną ćma bukszpanowa nie ma naturalnego drapieżcy, jednak w miarę upływu czasu prawdopodobnie pojawią się wrogowie naturalni.
Ćma bukszpanowa atakuje zarówno bukszpan zwyczajny (Buxus sempervirens), jak i gatunki Buxus microphylla, Buxus sinica i Buxus colchica, ale jej występowanie zgłaszano także na Euonymus japonicus, Euonymus alatus, Ilex purpurea, Murraya paniculate, czy Pachysandra terminalis. Warto jednak zauważyć, że rozwój motyla odbywa się tylko na bukszpanach.
Zwalczanie ćmy bukszpanowej nie jest łatwe, choć na rynku ogrodniczym już pojawiły się różnego rodzaju preparaty skutecznie zwalczające szkodnika.
Biologiczne preparaty biobójcze są zdecydowanie bezpieczniejsze i równie skuteczne co preparaty chemiczne. Dostępne środki są łatwe do stosowania i bez trudu pomogą zwalczyć ćmę bukszpanową za pomocą oprysku. Preparaty, które działają na ćmę, nie są szkodliwe dla roślin. W skład preparatów biologicznych wchodzą bakterie lub nicienie entomopatogenne. Ze względu na minimalny wpływ na środowisko, zalecane jest stosowanie preparatów opartych na bakteriach Bacillus thurigensis var. kurstaki, czy aizawai. Toksyny produkowane przez Bacillus niszczą komórki jelita środkowego gąsienicy, która zaprzestaje odżywiania i umiera w ciągu kilku dni. Preparaty dostępne na rynku, zawierające żywe bakterie, to DiPel DF i XenTari WG zawierające 54% szczepu ABTS 351. Preparaty te mogą być stosowane w uprawach profesjonalnych roślin ozdobnych, jak również drzew owocowych i warzyw przeciw gąsienicom zjadającym liście.
Innym rozwiązaniem może być pułapka BuXatrap w połączeniu z kapsułką feromonową Pherodis. Pułapka umożliwia monitorowanie pojawienia się oraz wyłapywanie dorosłych samców ćmy. Pułapka może działać samodzielnie, ale lepszy efekt można uzyskać poprzez zastosowanie kilku sposobów ochrony roślin przed motylem.
Podsumowując, obecnie aby pozbyć się skutecznie szkodnika i ochronić rośliny, należy skorzystać z preparatów opracowanych na potrzeby zwalczania ćmy. Najskuteczniejsze jest połączenie metody monitorowania liczby motyli z selektywnym ich zwalczaniem za pomocą preparatów opartych na Bacillus thurigensis. Bakteria działa już na pierwsze stadium żerujące, czyli gąsienice, w związku z czym pozwala na znaczne ograniczenie liczby populacji.
Zaleca się stosować minimum 300 l wody na hektar
Wielkość dawki, oraz ilość wody w zależności od wielkości opryskiwanej powierzchni
Dawka: 1 kg, Ilość wody 300 l
Dawka: 333 g, Ilość wody 100 l
Dawka: 100 g, Ilość wody 30 l
Dawka: 33 g, Ilość wody 10 l
Allegro.pl: ArponChojno
Warszawska 20A,
08-443 Sobienie-Jeziory
tel.: 693 766 391
05-620 Głudna 39 (mazowieckie)
tel.: 48 668 15 27
Strzyżewice ul. Modelarska 5
64-100 Leszno
tel.: 603 854 908
Lubelska 78,
24-130 Końskowola
tel.: 81 881 68 95
Wyzwolenia 9,
26-420 Nowe Miasto nad Pilicą
tel.: 48 674 17 29
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone na etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych na etykiecie.